KEÇİ, ÇAN ve YÜZ AKI

 


Keçilerde baş çan baş keçiye takılır.

Çünkü baş keçi; nerede ot var, nerede su var, nerede tehlike var, yağmur yağarsa ne yapılır, hararet basarsa nere gidilir, akşam ne zaman olur hepsini bilir.

 

Keçi veya koyunların sayısı fazla ise çoban iki kişi olur. Birisi öne yakın, diğeri arkaya yakın gider. Sürüyü uzaktan veya yanlardan davar köpekleri takip eder.

Keçi sürüsü baş keçinin çanını dinler ve takip eder.Yayılmaya giden sürüde, en arkada uyuz ve topal keçiler, çebiçler gelir. Böylece sürü akşam olunca çobanın evine veya çardağa eksizsiz gelir.

 

Bir an olur, öndeki çoban taşda süt keyfi yaparken geride kalır. Önlerde sesi duyulmaz olur. Sürü uyku modunda baş keçiyi takip eder. Eğer o anlarda sürüyü bir insan, bir canavar ya da başka bir mahluk ürkütürse sürü geri döner. Bu sefer de en arkadaki uyuz ve topal keçiler, çebiçler sürüye baş olur.

 

Ancak bu uyuz ve topal keçiler, çebiçler sürüyü eve toplu olarak götüremezler, yani sürü dağılır, darmadağın olur. Kimi yiter kaybolur, kimini de canavar, tilki veya çakal kapar, param parça eder.

 

Çobanın günleri dağılan sürüyü toplamakla geçer. Böyle zamanda ne etin tadı olur, ne sütün, ne peynirin, ne de yoğurdun. Çobanın yüreğine düşen ateşi, buz gibi pınarlar bile söndüremez. Çoban eve eli boş döner. Keçi sahipleri, ağalar sorarlar çobana:

"Keçiler nerede, koyunlar nerede?"

Çoban cevap verir:

"Yağmur yağdı, şimşek çatladı. 72'sinin ödü patladı.

Önden gitti baş toklu, arkadan gitti 5 toklu.

10'unu verdim kasaba, 10'unu katma hesaba.

5'ini eşkiya Cengiz götürdü, ne sana verir ne bana.

Kurt kaptı 7'sini, getirdim sana derisini."

 

Buna sinirlenen ağa, yoğurt kabını çobanın yüzüne fırlatır.

Çoban yüzündeki yoğurdu eliyle silerken der ki:

"Hesabım doğrudur, bak yüzüm ak çıktı"

Şimdi, bu hikaye de neyin nesi diyeceksiniz biliyorum.

Durumun özeti, yani durum bu!

Yörüğün çobanı Yörük olur.

 

Yusuf Avcu

 

Yorumlar