Garagasık ve Araplar Kaleleri

 


Ar-Apa, Ar-Apalılar, Ar-Apaları şeklinde fonetik dönüşümleri ile As-Ar ile aynı kökene çıkar ve Ar/ Ur/Gur/Oğuz Atalılar manasına gelir. Apa; Huma, İda, Ulu Tengri inanışlı olduğunu  gösteren kutsanmış yer ekidir. I. Bedri Amasya’da topladığı ordu ile M.Ö. 305’te Efes’e yürüdü. Manisa (Pan Işığı, Pan Oğulları) Sart’ta (Salihli) otağ kurdu ve 80 bin Roma askerini kılıçtan geçirdi. Ondan sonra Apalılar dağlardan inebildiler. M.S. 200’lerde halk yine dağlara kaçtı. Bölgeden vergi toplamak zorlaştığı için dağlardaki direnişçi Apalılara eşkiya denildi. Onlardan Abalılar diye de bahsedilir ki amcaoğulları demektir.

Araplar, Gencek’te bulunanan bir yer adıdır. Araplar bölgesinde eski bir ören yeri bulunmaktadır. Araplar Dağı’nın eteğinde ve tarihî ticaret yolunun tam üzerindedir. Araplar Dağı’nın denizden yüksekliği/rakımı 1678 metredir. Roma zamanında Homanadların kalelerinden birisidir. Homonada’nın Seki Savaşı sırasında harap olduğu anlaşılmaktadır.

Garagasık; Gara-Gasık, Gara- Gısık, Gara-Gaska, Gara-Gas-Ik, Kara Gus, Karas-Gus, Kara-Si-Kus, Kor-Si-Oğuz yani Kara Oğuz, güneşin oğlu Kara Oğuz, Kara Oğuz Geçidi anlamlarına gelir.  Kısık, iki dağ arasındaki dar geçit, dağların kuytu yeri, dağların arasına sıkışmış dere manaları da taşımaktadır. Kara Kas, Türklere verilen ilk adlardan birisidir. Kençeklerin bir kolu olan Kıpçakların da bir adıdır. Gaska, Kaşka ise Kaşgari kökenlidir.

Garagasık Boğazı, kalker bir yapıya sahip olan Araplar Dağı ile Çömlek Dağı arasında derin bir vadidir. Derebucak’a bakan tarafında ve Garagasık Boğazı'na bakan zirvelerde kale kalıntıları görülmektedir.

Humanidler döneminde Gencek-Gembos arasındaki ana geçittir. Yer altı mağarası ve küçük mağaralar bulunur. Seki Deresi, Garagasık Boğazı’ndan geçer, Koca Dere’ye karışarak Gembos tarafına akar.

Garagasık Boğazı’nın hemen gerisinde Ermilit ören yeri bulunur. Kıpçak Türklerinden kalma mezar kalıntıları bulunmaktadır. Gencek ile Derebucak’ı birbirine bağlayan yol Garagasık Boğazı’ndan geçmektedir.

Yusuf Avcu

Kutlu Birlik Kanı Gencek, Türk Sır Budunu Kençek

Yorumlar